- PERUSIA
- PERUSIAantiquissima urbs Herruriae, hodie Episcopalis, a quo ager perusinus nomen accepit. Urbis initia Marius Podianus haec commemorat; Noe, inquit, quem antiquitas Ianum vocavit, in Italiam, post universale diluvium profectus et in laevam Tiberis egressus, coloniis 12. seu pagis hôc situ, qui Umbria vocatur, conditis, vicum dehinc his in collibus aedificavit ex tuguriis, nomine inditô Turrenae Augustalis, seu Principalis: Id est, locus quem nunc Burneam corrupte, pro Turnea, seu Turrena Perusini nominant: Vallis subiecta quae inter hunc collem et propinquum, in quo dein alia civitatis pars condita intererat, Vallis Iani dicta, et nunc corrupte Vallianum appellatur. Haec tantae urbis initia fuêre 261. post universale diluvium annô: dein 121. Ann. elapsis, magnô incrementô loci, alterô in colle, qui contentus erat, ubi nunc Mons Solis dicitur, aeidifcia quoque construxêre Armenii, Ianigeni, Gryphonii cum filiis et nepotibus huc ex Armenia profecti, comiterque ab Armenio Ianigeni recepti, a quo coliem hunc colendum sumpsêre, quem domiciliis aedificatum Perusiam dixêre, seu Gryphoniam, idem enim lingua Stythica significat, ipsamque gentem Perusinos seu Gryphonios ab insigni Gryphi, quod eius gentis Ianigenarum erat, et Perusini ad hunc usque diem conservârunt. Sita autem est Perusia in monte Apennino, maiori agri parte fructiferis et amoenis assurgente collibus; naturâ loci, urbs etarce, a Paulo III. ibi exstructâ, permunita est, nobilibus aedificiis nitens, itemque nobili ac largô fonte, qui medium urbis habet. In hac L. Anton. ab Oct. Augusto obsessus, cum extremâ fame laboraret, coactus est deditionem facere. Hinc Perusina fames, Proverb. Lucan. l. 1. v. 41.His, Caesar, Perusinafames, Mutinaeque laboresAccedant fatis. —— ——Baudrando Perusia, urbs est in ea parte Hetruriae, quae paret Pontifici Romano, caput agri perusini. Arcem habet munitam, estque ampla et culta, 12. milliar. ab Assisio in Occasum, 28. ab Oropito, seu Urbeveto in Boream, Urbinum versus 40. Ab ea lacus Trasimenus 9. milliar. inde distans, hodie dicitur lacus Perusinus, Lego di Perugia, cuius circuitus est 22. milliar. habetque tres insulas. Perusinorum 4500. caesos a Romanis, Publiô Deciô Consule, scripsit Livius dec. 1. l. 10. Postea arsit Civili bellô, de quo supra: Dein a Totila Gothorum Rege integrum septennium obsessa, capta, destructa; a Narsete recepta et reparata est: Postmodum sub Longobardis fuit, donec a Galliae Regibus Pontificiae sedi donata est. Plurimum guelphorum Gibellinorumque dissidiis passa. Sedes Legati. Vide Plin. l. 3. c. 5. Liv. l. 9. c. 37. 40. Tacit. l. 1. Histor. c. 50. Clem. Alexandr. etc. Hîc Academia quoque celebris. Adde Leandr. Albert. descr. Italiae. Incolae Perusini. Trogus l. 20. c. 1. Perusini originem ab Achaeis ducunt. Straboni Ptolemaeo, ac Dioni Περουσία; Diodoro, Appiano, ac Procopio Περυσία; Stephano Ηεῤῤάισιον dicitur. Hodie Perugia dicitur.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.